فرمان اجرایی (Executive Order) دونالد ترامپ که به مدت 90 روز ورود ایرانیان  به آمریکا را همراه اتباع شش کشور دیگر ممنوع ساخته در صدر اخبار این روزها قرار دارد و در این بین موج ترامپ ستیزی در میان برخی از غرب‌گرایان داخلی شدت گرفته تا به موجب آن اولاً باراک اوباما رئیس جمهور مودب و باهوش آمریکا به طور خاص و دموکرات‌ها را تبرئه نمایند ثانیاً آمریکا ستیزی را به محدود به  حزب جمهوری خواه آمریکا نمایند غافل از این‌که علت اصلی محرومیت‌های ناشی از امضای دونالد ترامپ قانون تحریمی است که در دولت باراک اوباما و با پیشنهاد شخص وی علیه ایران اعمال شده است.

 

اگر نگاهی گذرا به متن کامل فرمان اجرایی ترامپ کرده باشیم متوجه می‌شویم که در این متن هیچ‌گونه اسمی از ایران آورده نشده و تنها از تعابیری چون «دولت‌های حامی تروریسم»،  کشورهایی که «تهدیدی فوق‌العاده» به حساب می‌آیند و از همه مهم‌تر کشورهای حاضر در فهرست «کشورها یا مناطق مایه نگرانی» (countries of concern) وزارت امنیت داخلی هستند استفاده شده است. با این وجود پس چرا این محدودیت‌های شامل حال جمهوری اسلامی ایران می‌شود؟ 

 

 

در آمریکا قانونی به نام "برنامه معافیت از اخذ روادید («Visa Waiver Program «vwp)  وجود دارد که به موجب آن  از سال 1986 میلادی به شهروندان 38 کشوراجازه داده می‌شود تا با اهداف تجاری و گردشگری و برای مدت 900 روز بدون نیاز به اخذ روادید به ایالات متحده سفر کنند و در مقابل نیز این کشورها باید تعهدات مشابهی را در این خصوص بپذیرند. (1)

 

چهار روز پس از کشتار سن برناردیو در دوم دسامبر 2015 که حداقل چهارده کشته به همراه داشت باراک اوباما در سخنرانی خود به کنگره پیشنهاد می‌کند که برای مبارزه با آن‌چه که خودتروریسم می‌خواندش، نظارت قوی‌تری  بر روی کسانی که بدون ویزا به آمریکا مسافرت می‌کنند اعمال نماید. اوباما در سخنرانی‌اش خواستار بازنگری در برنامه معافیت از اخذ روادید (review the visa Waiver program) و ایجاد یک غربال‌گری قوی‌تر (stronger screening) برای افرادی می‌شود که خواهان ورود به آمریکا هستند.(2) 

 

تنها ساعتی پس از سخنرانی اوباما پیش‌نویس طرح محدودیت صدور ویزا روی سایت کنگره آمریکا منتشر شد (3) و پس از آن مجلس نمایندگان آمریکا با 407 رای موافق در برابر تنها 19 رای مخالف قانون " بهبود برنامه معافیت از اخذروادید و ممنوعیت سفر تروریستی (Visa Waiver Program Improvement and Terrorist Travel Prevention Act Frequently) موسوم به قانون H.R. 158 را تصویب می‌کند. به موجب این قانون که بعدتر به امضای باراک اوباما رسید ایران به کشورهایی که در منطقه نگرانی آمریکا قرار دارند اضافه شد و به این ترتیب افرادی که به یکی از کشورهای ایران، سوریه، عراق و سودان سفر کرده‌ بودند  بدون داشتن ویزا قادر به سفر آمریکا نبوده و در واقع با مستثنی شدن از این قانون محروم شده‌اند. (4)

 

 

 

 

 

 

 

 

اما در بیانی دیگر باید توجه داشت که مقصر شرایط امروز علاوه بر باراک اوباما تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان نیز می‌باشد؛ چرا که تیم مذاکره کننده کشورمان  با وجود این‌که نفس "تصویب قانون" تحریم ویزا در دولت اوباما "نقض برجام " به حساب می‌آمد به نامه جان کری دررابطه با عدم اجرای این محدودیت‌ها علیه ایران دلخوش کرد؛ البته حتی این دلخوشی نیز پس از دستور‌العمل وزارت امنیت داخلی آمریکا از بین رفت و در عمل هم محدودیت‌های جدید هم در قانون و هم در اجرا گریبان ایران را گرفت؛ این تنها مرحله اول بود و دونالد ترامپ در مرحله بعدی با استفاده از همین قانون امروز ورود ایرانیان را به آمریکا ممنوع اعلام کرد؛ لذا باید اذعان کرد که دوران دیوار کشی از مدت‌ها قبل شروع شده بود اما  کسانی که به الاغ ها دل خوش کرده بودند عینکی برای دیدن آن وجود نداشتند.

 

1-https://www.cbp.gov/travel/international-visitors/visa-waiver-program/visa-waiver-program-improvement-and-terrorist-travel-prevention-act-faq#

2- https://obamawhitehouse.archives.gov/the-press-office/2015/12/06/address-nation-president

3- https://www.govtrack.us/congress/bills/114/hr158/summary

4- https://www.dhs.gov/news/2016/01/21/united-states-begins-implementation-changes-visa-waiver-program